Adnoddau dan y chwyddwydr

Hughesovka - Ymfudo a diwydiannu Cymru yn...
Mae’r adnodd yma’n gwahodd dysgwyr i edrych ar hanes diwydiannu Cymru o safbwynt gwahanol. Sefydlwyd dinas Hughesovka, sef dinas Donetsk yn rhanbarth Donbas, dwyrain Wcráin erbyn heddiw (rhan o Ymerodraeth Rwsia bryd hynny) gan weithwyr o Gymru a Phrydain. Gan ddefnyddio Hughesovka fel astudiaeth achos, nod yr adnodd yw galluogi dysgwyr i ddatblygu safbwynt mwy amlochrog a beirniadol ar hanes diwydiannu yn eu gwlad ac ymgysylltu’n feirniadol â deunydd archifol.Awduron: Clara Defachel a Dr Victoria Donovan, Prifysgol St Andrews, yr Alban. Casgliad y Werin Cymru.Daw’r deunydd ffynhonnell (ffotograffau a delweddau eraill) yn yr adnodd hwn o Archif Ymchwil Hughesovka, a gedwir yn Archifau Morgannwg, ac fe’i hatgynhyrchir yma drwy eu caniatâd caredig. Cwricwlwm i Gymru Y DyniaethauHanesCam Cynnydd: 3 a 4 Dysgu Gydol OesMae'r adnodd hwn yn cynnig cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol neu broffesiynol. Pecyn Gweithgareddau DysguMae'r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gasgliad o ddelweddau i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn.

Yr Holocost a Chymru: Kindertransport 1
Wrth ffoi ledled Ewrop i ddianc rhag y Natsïaid, cyrhaeddodd tua 10,000 o blant Iddewig Brydain Fawr rhwng Rhagfyr 1938 a Medi 1939 ar y Kindertransport (trafnidiaeth plant). Dim ond plant dan oed ar eu pen eu hunain a dderbyniodd llywodraeth Prydain trwy’r cynllun hwn, er bod y rhan fwyaf ohonyn nhw’n byw gyda’u rhieni ac aelodau eraill o’u teuluoedd cyn iddyn nhw ffoi. Yn y casgliad hwn o adnoddau, rydym yn archwilio rhai o straeon y ffoaduriaid a oedd yn blant yn teithio ar y Kindertransport i Gymru.Delwedd uchod: Dorothy Fleming, pedair oed, yn sefyll yn Rathauspark yn Fienna. Tynnwyd y llun ym 1932. © O'r casgliad yng The National Holocaust Centre and Museum, UK. Kindertransport 1: Bywyd Iddewig yng Nghanolbarth Ewrop cyn yr Ail Ryfel Byd. Mae'r adnodd gyntaf hwn yn archwilio bywyd merch ifanc Iddewig o Awstria, Dorothy Fleming, cyn iddi gyrraedd Caerdydd. Cynhyrchwyd yr adnodd hwn fel rhan o brosiect partneriaeth 'Côf a lithr, llythyrau a geidw: creu adnoddau'r Holocost ar gyfer ysgolion Cymru' rhwng Canolfan Astudio Symudedd Pobl (CMOP), Prifysgol Aberystwyth, a Jewish History Association of South Wales/Cymdeithas Hanes Iddewig De Cymru (JHASW/CHIDC). Cefnogir y prosiect yn garedig gan Cymdiethas y Ffoaduriaid Iddewig, Charles Wolfson Charitable Trust, Jewish Historical Society of England a Garfield Weston Foundation. Cwricwlwm i GymruIecheyd a Lles, Y Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a ChyfathrebuOed: 9-14 / Cam Cynnydd: 3 a 4 Pecyn Gweithgareddau DysguMae'r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddion ein gwefan. Mae'n un o gyfres o 4 ar bwnc y 'Kindertransport’. Dyma ddolenni i'r adnoddau eraill yn y gyfres hon:Kindertransport 2Kindertransport 3Kindertransport 4 Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gynnwys i gyd-fynd â'r adnodd hwn.

Pecyn Cymorth Treftadaeth
Cadw a rhannu eich dogfennau hanesyddolSefydlwyd Cymdeithas Hanes Iddewig De Cymru / The Jewish History Association of South Wales CHIDC / JHASW) ym mis Tachwedd 2017 gyda'r nod o ddatgelu, dogfennu, cadw, a rhannu treftadaeth ddiwylliannol diriaethol ac annirweddol ymysg cymunedau Iddewig de Cymru.Mae'r dogfennau hyn yn rhan o Becyn Cymorth Treftadaeth a fydd yn galluogi cymunedau a sefydliadau bychan i gymryd y camau cyntaf tuag at warchod a rhannu eu treftadaeth, hyd yn oed os nad oes ganddynt brofiad yn y maes hwn.Mae Archifau Morgannwg wedi bod yn bartner tymor hir i lawer o brosiectau CHIDC / JHASW ac mae hi wedi cyfrannu’r dogfennau yma fel rhan o brosiect ar y cyd (ynghyd â Casgliad y Werin Cymru) ar gyfer Grant adfer gwirfoddoli yn sgil y Coronafirws a ariannwyd gan Lywodraeth Cymru 2020/21. Mae'r adnodd hwn yn cynnwys arweiniad ar: Gadw eich deunydd hanesyddol yn eich Archifau lleolCanllawiau ar gyfer rhestru cofnodion cyn eu hadneuo yn Archifau MorgannwgTrin Dogfennau - Egwyddorion Cyffredinol Rhannu eich deunydd hanesyddol ar Cadgliad y Werin CymruSut i greu catalog Casgliad y Werin Cymru ar gyfer Deunyddiau CyffyrddadwyHawlfraint - Cyflwyniad byr iawn Mae rhannau pellach o'r pecyn cymorth i'w gweld ar ein gwefan yma www.jhasw.com/heritage-toolkit Dysgu Gydol OesMae'r adnodd hwn ar gyfer dysgwyr sy'n oedolion, ac mae'n cynnig cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol neu broffesiynol. Pecyn Gweithgareddau DysguMae'r adnodd hwn yn cynnig gweithgareddau dysgu i'ch helpu i ddatblygu sgiliau a gwybodaeth newydd. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gynnwys i gyd-fynd â'r adnodd hwn.

Sut i uwchlwytho i wefan Casgliad y Werin Cymru
Hoffech chi gyfrannu deunydd at Gasgliad y Werin Cymru? Yn ansicr lle mae dechrau? Gwyliwch ein fideo byr isod, yna darllenwch ein Canllawiau Sut i er mwyn dysgu sut i gofrestru cyfrif, uwchlwytho a chyhoeddi. Athrawon: Mae’r sgiliau sy’n cael eu datblygu wrth greu cyfrif ac uwchlwytho eitemau i Gasgliad y Werin Cymru yn bodloni sawl un o ofynion y Fframwaith Cymhwysedd Digidol. Darllenwch rhagor yn ein Blwch offer i athrawon. Cwricwlwm i GymruFframwaith Cymhwysedd Digidol Dysgu Gydol OesMae'r adnodd hwn yn cynnig cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol neu broffesiynol.

Croeso i’r adran Addysg, sy’n llawn adnoddau i ddysgwyr o bob oed. Athrawon, chwiliwch am adnoddau yn ôl oedran a meysydd y cwricwlwm isod, neu defnyddiwch y Blwch Offer i Athrawon am gymorth ymarferol gyda’r Fframwaith Cymhwysedd Digidol.

Dysgwyr sy'n oedolion, cliciwch ar y tab Dysgu Gydol Oes i weld yr adnoddau mwyaf addas ar eich cyfer, ac edrychwch ar ein Cyrsiau Hyfforddi i ddysgu mwy am ddigido treftadaeth Cymru.

Cwricwlwm i Gymru

Oed: 5-8 / Cam Cynnydd 2
Oed: 8-11 / Cam Cynnydd 3
Oed: 11-14 / Cam Cynnydd 4
Oed: 14-16 / Cam Cynnydd 5
Oed: 16+ / Cam Cynnydd 5+
- Select All
- Y Celfyddydau Mynegiannol
Dysgu Gydol Oes
- Select All
- Sgiliau digidol
- Hanes
- Lles

(-) Remove Cymry enwog
(-) Remove Mathemateg a Rhifedd

Cwrwgl Caerfyrddin
Darganfyddwch arferion hen deuluoedd cyryglau Caerfyrddin, y ffordd o fyw, y mythau a’r chwedlau sy’n gysylltiedig â nhw, ac ofergoelion yr afon. Treiddiwch i fyd traddodiadol a helpu i gadw diwylliant hynafol yn fyw. Cwricwlwm i GymruY Celfyddydau Mynegiannol, Iecheyd a Lles, Y Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a Chyfathrebu, Mathemateg a Rhifedd, Gwyddoniaeth a Thechnoleg, Fframwaith cymhwysedd digidol (Dinasyddiaeth, Rhyngweithio a chydweithio)Drama, Hanes, Daearyddiaeth, Gwyddoniaeth, Dinasyddiaeth Fyd-eangOed: 8-11 / Cam Cynnydd: 3 Pecyn Gweithgareddau DysguMae’r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddio ein gwefan. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gynnwys i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn.

Casgliad o ddarluniau pensaernïol o oes...
Casgliad o ddarluniau pensaernïol gan y pensaer o Gasnewydd, R.G. Thomas (1820 - 1883).Roedd Thomas yn bensaer a pheiriannydd a dreuliodd rhan fwyaf ei fywyd yn Awstralia, wedi iddo fudo o Brydain ym 1836. Daeth yn ôl i Brydain ym 1846, lle arhosodd am 15 mlynedd. Treuliodd ran fwyaf y cyfnod hwn yng Nghasnewydd, lle bu'n rhan o sawl project adeiladu amryfal; o system ddraenio ar ystâd tai i ddylunio bythynnod a filas, o siopau i ysgolion, eglwysi a neuaddau tref. Cwricwlwm i GymruY Celfyddydau Mynegiannol, Y DyniaethauHanes, Cymry enwogOed: 8-16 / Cam Cynnydd: 3, 4 & 5 Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Ysgol Rufeinig
Yn yr ilyfr hwn byddwch yn darganfod pa fath o addysg yr oedd plant cyfoethog Rhufeinig yn ei chael. Byddwch hefyd yn cael cip ar gasgliadau Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru, Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd a Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Mae fersiwn PDF (nid yw'n rhyngweithiol) yn ogystal os nad oes gennych chi iOS (Apple).Gall gael ei ddefnyddio fel adnodd ar ei ben ei hun ond mae ar ei orau law yn llaw a sesiwn chwarae rol ‘Grammaticus - Ystafell Ddosbarth Rufeinig’ yn Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru. Cwricwlwm i GymruY Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a Chyfathrebu, Mathemateg a RhifeddHanesOed: 8-11 / Cam Cynnydd: 3 Pecyn Gweithgareddau DysguMae’r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddio ein gwefan. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gasgliad o ddelweddau i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn. Mae'r casgliad yn cynnwys delweddau o'r adnodd, a rhai ychwanegol i wella profiad dysgu eich disgyblion.

Astudiaeth Achos: Llongddrylliad y Royal Charter
Ar 25 a 26 Hydref 1859, cafwyd un o’r stormydd gwaethaf erioed yn hanes Prydain. Tarodd arfordir Cymru, gan suddo bron i 150 o longau. Yr enwocaf ohonynt oedd y llong stêm y Royal Charter, a ddrylliwyd ar arfordir Môn gan ladd 450. Mae llongddrylliadau’r Storm Fawr yn rhoi darlun unigryw o’r cyfnod Fictoraidd yng Nghymru, ac yn ffordd o archwilio ein cysylltiadau â gweddill y byd, diwydiannau coll y môr, a chymdeithas y cyfnod.Treuliodd tair ysgol o Ynys Môn fisoedd yn astudio llongddrylliad y Royal Charter mewn project oedd yn bartneriaeth rhwng Cadw a Chomisiwn Brenhinol Henebion Cymru (CBHC). Gallwch ddarllen am eu project, casglu syniadau ar gyfer gweithgareddau dosbarth a gweld esiamplau o waith y disgyblion. Gallwch hefyd archwilio’r ffynonellau y buont yn eu defnyddio ar wefan Casgliad y Werin, gan gynnwys arteffactau aur hyfryd ac eitemau bob-dydd o longddrylliad y Royal Charter. Cwricwlwm i GymruY Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a Chyfathrebu, Mathemateg a RhifeddHanesOed: 8-11 / Cam Cynnydd 3 Astudiaeth achosCasglwch syniadau ar gyfer eich projectau digidol eich hunan drwy weld sut mae ysgolion eraill wedi defnyddio ein gwefan.

Ddôl Drefol
Dysgwch am wenyn, bioamrywiaeth a sut i greu eich gweirglodd eich hun.Yn 2014, creodd Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd Ddôl Drefol ar dir yr Amgueddfa, fel lloches i fywyd gwyllt yng nghanol y ddinas. Bwriad y pecyn hwn yw helpu athrawon ac addysgwyr y Cyfnod Sylfaen a Chyfnod Allweddol 2 i baratoi at arwain ymweliad i Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd, ond gellir ei ddefnyddio i gefnogi dysgu yn yr ystafell ddosbarth a thu hwnt hefyd. Mae llawer o syniadau a gweithgareddau i fynd i’r afael â nhw cyn eich ymweliad, tra byddwch yn yr Amgueddfa ac yn ôl yn yr ysgol. Yng nghefn y pecyn, ceir adran adnoddau gyda thaflenni gwaith a gweithgareddau. Cwricwlwm i GymruY Celfyddydau Mynegiannol, Y Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a Chyfathrebu, Mathemateg a Rhifedd, Gwyddoniaeth a ThechnolegHanes, DaearyddiaethOed: 5-11 / Cam Cynnydd: 2 a 3 Pecyn Gweithgareddau DysguMae’r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddio ein gwefan. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gasgliad o ddelweddau i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn. Mae'r casgliad yn cynnwys delweddau o'r adnodd, a rhai ychwanegol i wella profiad dysgu eich disgyblion.

Ditectifs y Deinosoriaid
Chwiliwch am ffosil deinosor, dysgwch am fwyd y deinosoriaid a rhyfeddwch at ba mor fawr oedd traed T. rex drwy gyfrwng gemau a posau. Mae’n gyfle hefyd i gwrdd â’r deinosor Cymreig newydd, Dracoraptor hanigani.Lawrlwythwch yr iBook neu’r ffeil PDF ar eich dyfais symudol i ddarganfod mwy. Gallwch ei ddefnyddio adref, neu ddod ag ef i Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd i archwilio’r orielau. Cwricwlwm i GymruMathemateg a Rhifedd, Gwyddoniaeth a ThechnolegOed: 5-11 / Cam Cynnydd: 2 a 3 Pecyn Gweithgareddau DysguCasglwch syniadau ar gyfer eich projectau digidol eich hunan drwy weld sut mae ysgolion eraill wedi defnyddio ein gwefan. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gasgliad o ddelweddau i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn. Mae'r casgliad yn cynnwys delweddau o'r adnodd, a rhai ychwanegol i wella profiad dysgu eich disgyblion.

Gymru adeg y Rhyfel - Caerdydd yn ystod yr Ail...
Sut oedd bywyd bob dydd yng Nghaerdydd yn ystod yr Ail Ryfel Byd? Drwy ymchwilio i gopïau digidol o brif ffynonellau yn Archifau Morgannwg, bydd dysgwyr yn meithrin dealltwriaeth o fywyd bob dydd yng Nghaerdydd yn ystod yr Ail Ryfel Byd. I ddechrau, bydd y disgyblion yn penderfynu ar ba ddyddiad y dechreuodd y rhyfel, yna, byddan nhw'n ymchwilio i gyrchoedd awyr, pobl yn gorfod symud o'u cynefin, dogni a Diwrnod Buddugoliaeth yn Ewrop. Cwricwlwm i GymruY Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a Chyfathrebu, Mathemateg a RhifeddHanesOed: 8-11 / Cam Cynnydd: 3 Pecyn Gweithgareddau DysguMae’r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddio ein cynnwys. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gynnwys i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn.

Ymchwilio i Dirwedd Cymru – Lluniau Falcon Hildred
Beth allwn ni ei ddysgu am dirwedd Cymru drwy ymchwilio i weithiau celf Falcon Hildred?Mae’r adnodd dysgu yma’n helpu’r dysgwr i ateb y cwestiwn hwn, a datblygu dealltwriaeth o’r deunydd a ddefnyddiwyd ynghyd a chyfansoddiad, technegau a’r offer. Dilynwch y dolenni i’r casgliadau o’r gwaith wedi digideiddio er mwyn cefnogi eich astudiaethau a darganfod gwaith Falcon Hildred. Cwricwlwm i GymruY Dyniaethau, Y Celfyddydau MynegiannolCelf, Hanes, Daearyddiaeth, Cymry EnwogOed: 8-14 / Cam Cynnydd: 3 a 4 Pecyn Gweithgareddau DysguMae’r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddio ein cynnwys. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gynnwys i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn.

Trafnidiaeth 1970au

Trafnidiaeth 1950au

Lluniau John Cornwell
Ffotograffydd ar ei liwt ei hun oedd John Cornwell. Yn y saithdegau a'r wythdegau cynnar, tynnodd nifer o ffotograffau o byllau glo, yn Ne Cymru a Chanolbarth Lloegr yn bennaf, a hynny ar yr wyneb a danddaear. Perffeithiodd dechneg o dynnu ffotograffau danddaear oedd yn defnyddio goleuadau cyffredin pwll glo, gan alluogi iddo dynnu lluniau hynod eglur o dalcenni glo, twnneli, siafftiau ac offer. Yn ogystal â thynnu ffotograffau mewn pyllau gweithredol, byddai hefyd yn cofnodi gweithfeydd segur, ar yr wyneb a danddaear. Roedd John Cornwell hefyd yn uchel ei barch ym maes archaeoleg ddiwydiannol. Cyhoeddodd nifer o lyfrau ar byllau glo Cymru a Lloegr. Mae hawlfraint ei ddelweddau o dde Cymru bellach ym meddiant Amgueddfa Genedlaethol Cymru. Cwricwlwm i GymruDyniaethau, Celfyddydau MynegiannolPobl Enwog CymruOed / Cam Cynnydd: Pawb Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Beibl Cymraeg William Morgan o 1588
Cydnabyddir cyhoeddi cyfieithiad Cymraeg cyntaf y Beibl gan yr Esgob William Morgan yn 1588 fel un o ddigwyddiadau pwysicaf hanes yr iaith Gymraeg. Yn y casgliad hwn ceir ddetholiad o dudalennau o'r Hen Destament. Cwricwlwm i GymruDyniaethau, Iaithoedd, Llythrennedd a ChyfathrebuPobl Enwog CymruOed / Cam Cynnydd: Pawb Casgliad DsyguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Owain Glyndŵr

Cerfluniau o Enwogion

Peintiadau gan Kyffin Williams

Kate Roberts (1891-1985)

Cludiant

Darnau arian Rhufeinig a ddarganfuwyd yng Nghaerll

Camlesi, Rheilffyrdd a Phorthladdoedd

Y Brodyr Linton

Trafnidiaeth 1960au

Artistiaid o Gymru yn yr Ugeinfed Ganrif

Prosiect John Piper: Ysgol Moelfre

Prosiect John Piper: Ysgol Bodedern

John Piper - Mynyddoedd Cymru
Darganfyddwch dirluniau dramatig gogledd Cymru. Astudiwch baentiadau John Piper, ei dechnegau a lleoliadau gan ddefnyddio'r adnodd addysg a'r llyfryn gweithgareddau. Cwricwlwm i GymruY Celfyddydau Mynegiannol, Y Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a ChyfathrebuDaearyddiaeth, Cymry enwogOed: 8-14 / Cam Cynnydd: 3 a 4Mae’r gweithgareddau wedi eu targedu at ddisgyblion Cam Cynnydd 3 a 4, ond gellir eu haddasu ar gyfer disgyblion hŷn. Pecyn Gweithgareddau DysguMae’r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddio ein gwefan.