Blogs

Magwyd Elaine Dacey, sydd bellach yn byw yn Sheffield, ym mhentref Pantyscallog ger Merthyr Tudful yn y 1950au.  Roedd y rhan fwyaf o’i hynafiaid yn byw ac yn gweithio ym Mhantyscallog, Penydarren, Dowlais a Merthyr yn y 19eg a’r 20fed ganrif, ond fe wnaeth ei thad-cu, Albert Crandon, fel llawer o Gymry eraill dros y blynyddoedd, fentro ymhellach i ffwrdd i chwilio am waith, ac am gyfnod bu ef a’i deulu ifanc yn byw yn America. Yma cawn rannu atgofion Elaine Dacey am ei theulu, ei bywyd ym Mhantyscallog, ac antur fawr ei thad-cu yn America yn yr 1920au a’r 1930au.

Yn y blog yma mae Reina van der Wiel (Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru) a Catalena Angele (Casgliad y Werin Cymru) yn trafod pam y sefydlwyd yr Archif Cof ar wefan Casgliad y Werin Cymru a'i phwysigrwydd wrth hwyluso hel atgofion gyda phobl sy'n byw efo dementia.

Yma, mae ein blogiwr gwadd, Graham Tudor Emmanuel yn sôn am etifeddiaeth ei dad a’r casgliad ffotograffig helaeth sydd ar adnau gyda Chomisiwn Brenhinol Henebion Cymru. Bydd 500 o eitemau digidol o gasgliad Vernon David Emmanuel ar gael yn fuan ar wefan Casgliad y Werin, a byddant yn cynnwys delweddau o gapeli ac eglwysi yn sir Gaerfyrddin yn ogystal â golygfeydd o amrywiol safleoedd diwydiannol yn ne Cymru. Yn y cyfamser, mae 100 o ddelweddau arbennig iawn o’r casgliad hwn sy’n dangos bywyd ym Mrynbuga, Sir Fynwy, yn y cyfnod Edwardaidd eisoes yn fyw ar y wefan.

Yn y blog hwn, mae ein blogiwr gwadd, Deanna Groome, yn sôn am brosiect Photoscoot eu teulu i gofnodi hanes lleol, prosiect gafodd ei ysbrydoli gan gopi o dywyslyfr bwrdeistref Machynlleth – y 'Borough Guide' – a gyhoeddwyd yn wreiddiol yn 1911. Eglura hefyd fel y bu iddi hi a'i mam, Audrey, ymgymryd â'u prosiect diweddaraf yn nhref glan-môr boblogaidd Aberystwyth yn ystod cyfnod clo Gwanwyn 2020.