Ym mis Tachwedd, dechreuodd Casgliad y Werin Cymru ar y broses o ddigido a llwytho dros fil o ddelweddau sy’n gysylltiedig gyda Chorris a’r ardal gyfagos ar y wefan. Ffotograffau du a gwyn yn cofnodi gwahanol agweddau ar hanes lleol, ac yn arbennig felly hanes y diwydiant chwarelyddol yn yr ardal yw’r casgliad hwn, ffrwyth 15 mlynedd o waith y ffotograffydd Ray Gunn, o Geinws, Esgairgeiliog. Mae Ray a’i wraig, Julia, wedi bod yn ychwanegu deunydd i’w cyfrif, Ceiws Archives, oddi ar 2011, yn amrywiaeth o ffotograffau a dogfennau, deunydd sain a ffilmiau byrion.

O Garn Fadryn i Ben-y-bont ar Ogwr, o Grwbin i Wrecsam, o Gwmorthin i Grangetown, mae dros gant o wahanol furluniau ‘Cofiwch Dryweryn’ bellach i’w gweld ar wefan Casgliad y Werin Cymru.

Mae prosiect Stori’r Goedwig yn un o brosiectau Datgloi ein Treftadaeth Sain (Cronfa Dreftadaeth y Loteri) yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Yn ddiweddar cafodd myfyrwyr MA Gweinyddu Archifau Prifysgol Aberystwyth, dan arweiniad yr Dr Sarah Higgins, gyfle i ddigido a diogelu hanesion personol y bobl hynny sydd wedi byw a gweithio yn y goedwig ac yn yr ardal oddi amgylch – o Ynys Môn yn y gogledd i Ddyffryn Dyfi yn y canolbarth a Choedwig Tywi yn y de-orllewin.

Ar un adeg roedd Maelgwn yn gyffredin, yn llithro dros welyau Môr Dwyreiniol yr Iwerydd a Môr y Canoldir. Mae’r rhywogaeth ryfeddol hwn wedi diflannu o lawer o’i gynefin, a bellach Mewn Perygl Difrifol. Mae yna boblogaeth bwysig yn parhau yng Nghymru, ac mae arnom angen eich help i’w diogelu.