Gellir lawrlwytho cynnwys at ddefnydd anfasnachol, megis defnydd personol neu ar gyfer adnoddau addysgol.
Ar gyfer defnydd masnachol cysyllwch yn uniongyrchol gyda deilydd yr hawlfraint os gwelwch yn dda.
Read more about the The Creative Archive Licence.
Disgrifiad
Erthygl a gymerwyd o’r ‘Drych’, papur newydd a argraffwyd ac a gylchredwyd yn eang yn America. Mae’r erthygl hyn yn enghreifft nodweddiadol o’r straeon llwyddo a ddefnyddwyd i annog y Cymry ym Mhatagonia i ymfudo ac ymgartrefu yng Nghanada. Credwyd ei bod yn rhy ddrud i ‘drwsio’ materion llifogydd a dyfrhau yn y Wladfa, ac felly yn lle hynny cynigiodd llywodraeth Prydain daith â chymhorthdal i Ganada a thir rhad wedi cyrraedd. Nodyn: Mae’r rhain yn drawsgrifiadau cywir o’r erthyglau perthnasol. Nid yw’r wybodaeth a gynigir ar y wefan yn hollol gywir Rydym yn credu bod yr erthygl yn ymwneud â'r un digwyddiad ag y mae William Edward Davies yn siarad amdano gyda Glenys James yn ystod eu cyfweliad (rhif recordio: UNLW001-02_s2) pan oedd yn blentyn yn byw ym Mhatagonia. Nid yw’r dyddiadau yn cyfateb ond mae’r enwau yn cyd-fynd â’r wybodaeth a geir yn y recordiad a’r llun yma: https://www.peoplescollection.wales/items/13504 HELYNTION PATAGONIA. (14-11-1899) Boddiad Robert C. Williams – Plentyn ar Goll - Bachgen yn Saethu ei Hun – Gwawr ar y Wladfa. O’R DRAFOD, WYTHNASOL YN Y WLADFA. Ar y 6ed o Hydref, 1899, hebryngwyd gweddillion un o ddynion ieuanc goreu y Wladfa i fynwent y Gaiman, sef gweddillion y brawd John Edward Jones, Bryneglwys, Dyffryn Uchaf, yn 25 ml. oed. Tua pymtheg mis yn flaenorol, ymysododd dolur tra anghyffredin, sef y diabetes arno, ac er pob ymdrech o eiddo meddygion y Wladfa a’r British Hospital yn Buenos Ayres, methwyd a’u gwahanu; ond yn hytrach, gafaelai ei ddolur ynddo yn dynach, dynach, hyd nes oedd yn galed arno gan ei gystudd ac yn amlwg i bawb a fynychai i’w weled ei fod yn gyflym golli tir. Dyoddefodd ei gystudd blin ac anobeithiol yn dawel a dirwgnach, er fod ei serch at ei deulu, ei berthynysau, ei gyfeillion, ac at hoff ardal y Bryn Crwn, yn eithriadol o gryf. Medi 5ed, cyraeddodd gair o Drelew yn hwyr, fod William Edward, mab bychan 4 mlwydd oed i Mr. a Mrs. Henry Davies, Llanerch-ddu, ger Trelew, ar goll. Aeth amryw o Drelew i helpu y teulu i chwillio am y bychan, a buwyd wrthi yn ddyfal yn chwillio drwy y nos, hyd oddeutu 6 o’r gloch bore dranoeth, pryd y cafwyd ol ei droed yn myned i mewn i lyn dyfyn o ddwr. Rhoddwyd i fyny chwillio am ysbaid, aethpwyd i ymorol am gwch, ac wedi cael un, aethpwyd ati drachefn a chafwyd o hyd iddo wedi croesi y llyn dwfr i foncyn uchel, ac yno yr oedd wedi cysgu, ac yn debyg o fod wedi bod yno drwy y nos. Sut yr aeth drwy hen wely mawr gorlif yn llawn o ddwfr sydd ddirgelwch i bawb, ond diameu fod y gogledd-wynt cryf a chwythai ar y pryd wedi ei gario drwyddo yn ddiogel. Dymuna y teulu i ni ddiolch i’r cymdogion am eu gwasanaeth ewyllysgar a llwyddianus, a diau genym yr una pawb i gyd-ddiolch a chyd-lawenhau a hwythau am y waredigaeth gyfryng. Medi 20fed, yn Nhrelew, dygwyddodd damwain ddifrifol i blentyn 15 mis oed y Br. Gwilym Williams, Glandwrlwyd. Rywfodd, taniodd llaw-ddryll oeddid yn gredu oedd yn wag yn y ty, ac aeth y belen i ben y plentyn, ychydig tu uchaf i’r glust ac allan y tu ol i’r pen. Trwy drugaredd, nid oedd yr archoll yn un dwfn, er yn ddifrifol iawn, ac o dan driniaeth law-feddygol fedrus, coleddir gobaith am ei adferiad. Cydymdeimlir yn fawr iawn a rhieni y bychan yn eu trallod a’u gofid. Gweinyddid arno gan Dr. D. G. Davies, Trelew.
Oes gennych chi wybodaeth ychwanegol am yr eitem hon? Gadewch sylwad isod
Sylwadau (0)
Rhaid mewngofnodi i bostio sylw