Glenys James yn siarad i Joe Thane a chyfweliad rhwng Dr Lewis H. Thomas efo W. E. Davies.

Disgrifiad

Mae Joe Thane yn parhau i siarad â Glenys James am gadw'r Gymraeg a diwylliant Cymru. Mae'n cofio gallu defnyddio dwyieithrwydd naill ai i dwyllo neu gael ffafr gan ei fam. Cafodd brofiadau tebyg wrth geisio dod o hyd i waith yng Nghanada lle bu'r ffaith ei fod yn Gymro o fantais iddo dros ei gymdogion Seisnig. Mae hefyd yn canmol agwedd y Cymry at waith caled, eu hunanhyder a'u gwybodaeth gynhenid o'r hyn sydd iawn, a arweiniodd at lwyddiant y gwladychwyr newydd yng Ngogledd America. Trafoda rôl canu yn niwylliant Cymru ac mae'n canu fersiwn o ras, a chred fod colli llawer o'r traddodiadau hyn wedi cyfrannu hefyd at golli'r Gymraeg, yn ogystal â natur ynysol siaradwyr Cymraeg. Mae Dr Lewis H. Thomas yn cynnal cyfweliad gyda W. E. Davies a aned ym Mhatagonia ac a oedd yn ddisgynnydd uniongyrchol i un o'r teuluoedd cyntaf i sefydlu'r wladfa a ddaeth draw ar y ‘Mimosa’. Buan y daeth ei dad a'i ewythr yn blant amddifad wedi cyrraedd y wladfa yn Ne America, ac felly ymfudo wnaethant i Ganada i chwilio am aur yn y Caribou. Trafoda Thomas a Davies y diffyg rhagwelediad gan Dr Michael Jones a'i ddilynwyr wrth setlo ym Mhatagonia, a'r caledi a wynebodd y gwladychwyr. Gan fod Mr Davies yn ffermwr yn ystod ei fywyd gweithiol, maent hefyd yn trafod pam y methodd unrhyw ymgais ar amaethyddiaeth yn y wladfa a pham y dewiswyd ardaloedd penodol o dir yng Nghanada i'w hailgyfanheddu.