Miogod Sir Benfro

Disgrifiad

Cynhwysion

• pwys o flawd


• owns o furum


• dwy owns o siwgr


• hanner owns o lard


• hanner owns o ymenyn


• dwy owns o gyrens


• owns o bîl


• ychydig o ddŵr a llefrith cynnes

Dull

• Rhwbio’r ymenyn a’r lard i’r blawd a chymysgu’r defnyddiau sych eraill drwyddynt.


• Toddi’r burum mewn ychydig o ddŵr cynnes a’i roi mewn pant yng nghanol y cymysgedd.


• Ychwanegu ychydig o ddŵr a llefrith cynnes at y burum a gweithio’r defnyddiau sych i mewn iddynt yn raddol nes cael toes meddal.


• Gadael i’r toes godi am ryw bymtheng munud mewn lle cynnes.


• Yna ei dylino eto ar fwrdd pren a llunio cacennau bach crwn ohono.


• Lledu’r cacennau â rholbren a’u gadael i ail godi am ddeng munud.


• Crasu’r cacennau mewn ffwrn boeth am ryw ugain munud nes eu body n felyngoch eu lliw.

Rhiwbeina, Morgannwg.

‘Roedd hi’n arfer mewn rhai ardaloedd yn sir Benfro i baratoi’r cacennau hyn yn arbennig i’w rhoi’n galennig i’r plant ar ddydd Calan. Byddai gwraig y tŷ yn crasu dros hanner cant ohonynt ar y tro ar waelod y ffwrn frics, a c hariai’r plant hwy adref mewn cas gobennydd ar eu cefnau. Fel rheol, caent ddwy gacen yr un ym mhob tŷ. Aent o ddrws i ddrws i ganu neu adrodd rhigwm yn dymuno’n dda i deuluoedd yr ardal ar ddechrau blwyddyn newydd.

‘Roedd ‘cace’ yn enw cyffredin arall arnynt.