Gellir lawrlwytho cynnwys at ddefnydd anfasnachol, megis defnydd personol neu ar gyfer adnoddau addysgol.
Ar gyfer defnydd masnachol cysyllwch yn uniongyrchol gyda deilydd yr hawlfraint os gwelwch yn dda.
Read more about the The Creative Archive Licence.
Disgrifiad
Yng nghanol y bymthegfed ganrif dyfeisiodd Johannes Gutenberg (1397?-1468) ddull o fecaneiddio cynhyrchu teip argraffu yn hytrach na gorfod llunio pob llythyren â llaw. Golygai hyn ei bod hi'n bosib cynhyrchu llyfrau mewn niferoedd sylweddol. Beibl Gutenberg a argraffwyd ym Mainz, yr Almaen tua 1454-5 oedd y llyfr cyntaf o bwys i'w argraffu yn y gorllewin gan ddefnyddio teip symudol.
Aeth bron i ganrif heibio cyn i'r ddyfais newydd gael ei defnyddio ar gyfer argraffu llyfr Cymraeg. Yn 1546 cyhoeddwyd Yny lhyvyr hwnn... gan John Price o Aberhonddu. Cafodd y llyfr ei argraffu yn Llundain gan Edward Whitchurch a fyddai'n ddiweddarach yn gyfrifol am argraffu Llyfr Gweddi Gyffredin cyntaf Edward VI yn 1549.
Roedd John Price (c.1502-55) yn uchelwr ac yn was sifil pwysig. Yntau oedd ysgrifennydd Cyngor Cymru a'r Mers a bu hefyd yn un o'r swyddogion gyda chyfrifoldeb am weinyddu diddymiad y mynachlogydd yn yr ardal honno. Yr oedd hefyd yn ysgolhaig a gofleidiai syniadau diweddara'r oes ynglŷn â chrefydd a dysg: sef diwygiad a dyneiddiaeth. Gwyddys hefyd ei fod yn gasglwr llawysgrifau ar wahanol bynciau, gan gynnwys hanes a llenyddiaeth ein gwlad.
Mae cynnwys Yny lhyvyr hwnn yn adlewyrchu diddordebau'r awdur, yn enwedig yr awydd yn deillio o'r gred bod angen diwygiad mewn crefydd i sicrhau fod pobl gyffredin yn dysgu prif sylfeini'r ffydd Gristnogol, neu fel y dywed yr awdur ei hun 'y pynkeu y sy mor anhepkor'. Wrth gwrs byddai'n rhaid dysgu pobl i ddarllen yn gyntaf, felly ceir yn y llyfr yr wyddor, a cyfarwyddyd ar sut i ddarllen Cymraeg a sut i rifo, ynghŷd â chalendr, yn ogystal â Chredo'r Apostolion, Gweddi'r Arglwydd ac amryw o destunau Cristnogol eraill.
Oes gennych chi wybodaeth ychwanegol am yr eitem hon? Gadewch sylwad isod
Sylwadau (0)
Rhaid mewngofnodi i bostio sylw