Dyddiadur David John Davies, 'Life in the Libyan Desert, Tripoli', 5 Tachwedd 1915 - 17 Ionawr 1916 [delwedd 1 o 33]

Disgrifiad

Dyma ddyddiadur David John Davies, peiriannydd ar fwrdd HMS Tara. Ar 5 Tachwedd 1915, ym Môr y Canoldir, cafodd y llong ei dryllio gan dorpido a daniwyd gan un o longau tanfor yr Almaenwyr.

Arferai'r HMS Tara gario teithwyr rhwng Caergybi a Dulyn ond cafodd y llong ei hawlio gan y Morlys ym 1914 a'i hanfon i Fôr y Canoldir ym 1915. Yn dilyn yr ymosodiad aethpwyd ag aelodau'r criw, a oedd ymron i gyd yn hannu o sir Fôn, i Port Sulieman lle cawsant eu rhoi yn nwylo'r awdurdodau Twrcaidd. Cawsant eu dal yn garcharorion gan griw o filwyr Senussi a oedd dan awdurdod y swyddog Twrcaidd, Nouri Pasha. O'r diwedd, ar 17 Mawrth 1916, 135 o ddiwrnodau ar ôl iddynt gael eu dal, cafodd y dynion eu hachub gan aelodau o'r Lluoedd Prydeinig.

Yn y cofnod cyntaf yn ei ddyddiadur, sydd wedi'i ddyddio 5 Tachwedd 1915, mae David John Davies yn disgrifio'r ymosodiad ar yr HMS Tara, cwch patrôl cynorthwyol. Esbonia mai SS Hibernia oedd enw gwreiddiol y llong ac arferai fod yn eiddo i gwmni Rheilffordd y L&NW [London & North Western] ac yn cludo teithwyr rhwng Caergybi a Dulyn. Roedd y llong yn teithio i gyfeiriad Sollum, porthladd yn yr Aifft ar y ffin rhwng yr Aifft a Libya, pan gafodd ei tharo gan dorpido ar yr ochr dde. Suddodd y llong ymron ar unwaith ond llwyddodd tri bad achub i ddianc: cafodd 93 o'r 104 o ddynion a oedd ar ei bwrdd eu cludo i'r lan yn Port Sulieman (tua 20 milltir i'r gorllewin o Sollum), gan y llong danfor Almaenig U53. Lladdwyd yr aelodau rheini o'r criw a oedd yn ystafell yr injan a'r tri a oedd yn eu cabanau gerllaw yn yr ymosodiad.