Gellir lawrlwytho cynnwys at ddefnydd anfasnachol, megis defnydd personol neu ar gyfer adnoddau addysgol.
Ar gyfer defnydd masnachol cysyllwch yn uniongyrchol gyda deilydd yr hawlfraint os gwelwch yn dda.
Read more about the The Creative Archive Licence.

This content isn't available for download, please contact us.

Disgrifiad

“Pe bawn i’n cael gwared ar fy nhafodiaith, pwy fuaswn i wedyn?”

Ganed Derrick Gayle yn Jamaica yn 1954. Pan roedd yn tua 14 mlwydd oed yn 1968, fe deithiodd i Brydain i fyw gyda’i fam a’i lystad yn Lloegr. Ymgartrefodd yng Nghymru yn nes ymlaen.

“Fy nain oedd fy mam ar hyd fy oes... Doedd yna ddim byd yno i ddweud ‘rwy’n dy gofio di’... allaf i ddim dweud ’mod i’n ei chofio hi o gwbl cyn imi ddod i Loegr, pan roeddwn i’n tua 14, 15 oed. Dyma’r tro cyntaf inni gyfarfod, felly gallwch ddychmygu ei bod yn anodd imi setlo yn y tŷ...”

“Roeddwn i mor oer, oer, oer... am chwe mis, roeddwn i wedi fy lapio mewn llwyth o sgarffiau pêl-droed, roedd gen i falaith oerni pan roeddwn i’n blentyn, ond troi ei chefn wnaeth mam bob tro... eisteddais o flaen y tân, fel arall ‘gadael i’r gwres ledaenu’.”

“Roedden ni’n ddiniwed... plant Duon ifanc oedden ni ac roedd y naws hiliol bryd hynny yn, wel, ‘Rivers of Blood’ Enoch Powell, fe oedd y gŵr a aeth i’r Caribî a dechrau recriwtio pobl o India’r Gorllewin i ddod i Loegr. Y peth a oedd yn hiliol oedd... roedd hyn yn ôl yn 1975, roedden ni wedi bod yn y wlad ers llai na phum mlynedd...”

“Y tu allan i Wolverhampton... wrth gyrraedd rhyw ran arbennig o’r dref, roedden nhw’n taflu cerrig at y bws, yn enwedig pan oedden nhw’n gweld dyn Du: ‘Ah, get them n***rs’.”

“Roedd ganddyn nhw un nod, ennill arian... unwaith y dois i fyw yng Nghaerdydd... mae ambell un roeddwn i’n ei adnabod bryd hynny a fu farw neu a gafodd ei ladd... oherwydd bod rhywbeth neu’i gilydd wedi digwydd, dyna sut roedd pethau’r dyddiau hynny...”

“Mae’n rhaid ichi ddal gafael ar ran o’ch diwylliant. A dyna pam rwy’n parchu’r bobl sy’n siarad Cymraeg, rwy’n adnabod ambell un ac maen nhw’n bobl wych, mae eu ffordd nhw o feddwl yn wahanol...”

Oes gennych chi wybodaeth ychwanegol am yr eitem hon? Gadewch sylwad isod

Sylwadau (0)

Rhaid mewngofnodi i bostio sylw