Gellir lawrlwytho cynnwys at ddefnydd anfasnachol, megis defnydd personol neu ar gyfer adnoddau addysgol.
Ar gyfer defnydd masnachol cysyllwch yn uniongyrchol gyda deilydd yr hawlfraint os gwelwch yn dda.
Read more about the The Creative Archive Licence.
Disgrifiad
Cricieth – Crempogau. Dydd Mawrth Ynyd a elwir hefyd yn Ddiwrnod Crempog yw'r diwrnod cyn Dydd Mercher y Lludw, sef diwrnod cyntaf y Grawys ac felly, yn draddodiadol, y diwrnod olaf o wledda cyn ymprydio'r Grawys, pan ddefnyddiwyd y cyflenwadau olaf o flawd, wyau, menyn a llefrith i wneud crempogau. Canwyd y gloch am ddeg o’r gloch a rhuthrodd pawb i wneud crempogau. Roedd rhaid i bawb daflu eu crempog eu hunain yn y badell ffrio os oedden nhw eisiau lwc y flwyddyn i ddod. Bu llawer o ddoniolwch pe byddai rhywun yn methu a syrthiodd y grempog ar y llawr; i hyfrydwch y cŵn! Cofnododd Myrddin Fardd, yr hynafiaethydd o Chwilog, fod ymladd ceiliogod yn boblogaidd yn ystod y dydd a gêm yn ymwneud â hela ieir. Fel arfer roedd gêm o bêl-droed. Un arferiad oedd i'r plant a'r tlodion fyned o amgylch y fro, gan alw mewn bythynnod a ffermydd, pryd y galwyd allan y pennill canlynol.
Modryb Elin Ennog
Os gwelwch chi’n dda ga'i grempog,
Cewch chithau de a siwgr gwyn,
A phwdin lond eich ffedog.
Modryb Elin Ennog
Mae 'ngheg i'n grimp am grempog,
Mae mam yn rhy dlawd i brynu blawd,
A Siân rhy ddiog i nôl y triog,
A 'Nhad yn rhy wael i weithio,
Os gwelwch chi’n dda ga'i grempog.
Sylwadau (0)
Rhaid mewngofnodi i bostio sylw