Gellir lawrlwytho cynnwys at ddefnydd anfasnachol, megis defnydd personol neu ar gyfer adnoddau addysgol.
Ar gyfer defnydd masnachol cysyllwch yn uniongyrchol gyda deilydd yr hawlfraint os gwelwch yn dda.
Read more about the The Creative Archive Licence.
Disgrifiad
Cricieth - Enwau o amgylch y dref.
Mae llyfr clasurol y diweddar Dr Colin A. Gresham Eifionydd yn cynnwys gwybodaeth fanwl iawn am berchnogaeth tir yng nghwmwd Eifionydd gan gynnwys perchnogion ac enwau'r caeau ac eiddo gwreiddiol dros bron i fil o flynyddoedd. Yn y canol oesoedd ni sillafwyd enwau mewn modd cyson ac yn aml mae'n anodd adnabod lleoedd yn bendant; mae rhai enwau wedi'u colli neu eu newid ond mae llawer yn dal i gael eu defnyddio. Cafodd Gresham ei wybodaeth o gofnodion yr ystadau oedd yn eiddo i'r uchelwyr tir a ddisgynnodd o'r teuluoedd lleol, ewyllysiau, achosion llys a llawer o ffynonellau eraill. Daeth yr arolwg, mapio a chofnodi pwysicaf or enwau gyda Deddf Cymudo Degwm 1836. Roedd y ddeddf hon yn caniatáu i ddegwm gael ei dalu mewn arian parod yn hytrach na nwyddau a chynnyrch. Taliad o un rhan o ddeg i'r eglwys oedd y degwm. Cefnogodd yr offeiriad lleol yn wreiddiol, ond mewn rhai achosion fe'i prynwyd gan landlordiaid preifat. Yng Nghricieth, adeiladwyd ysgubor degwm i ddal y cynnyrch wrth droed y castell. Roedd y degwm eu hunain yn ddadleuol, yn enwedig ymhlith anghydffurfwyr a oedd yn digio cefnogi'r eglwys sefydledig. Arolygwyd a gwerthfawrogwyd plwyf Crickieth (sic) ym 1839 gan Philip Watkins o Laniestyn a John Owen o Langian. Mapiwyd a chofnodwyd dros 500 darn o dir neu eiddo. Mae llawer o'r enwau hyn wedi'u colli neu eu newid. Mae nifer o'r caeau wedi'u hadeiladu drostynt ond diolch byth, weithiau mae'r enwau gwreiddiol wedi'u cadw yn enw'r ystadau neu'r strydoedd. Dim ond ychydig o'r enwau hyn y mae'r ffotograffau yma'n eu dangos. Gellir gweld y map wedi'i ddigideiddio gyda'r dosraniad cysylltiedig ar wefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru. https://places.library.wales/browse/52.919/-4.237
Oes gennych chi wybodaeth ychwanegol am yr eitem hon? Gadewch sylwad isod
Sylwadau (0)
Rhaid mewngofnodi i bostio sylw