Gellir lawrlwytho cynnwys at ddefnydd anfasnachol, megis defnydd personol neu ar gyfer adnoddau addysgol.
Ar gyfer defnydd masnachol cysyllwch yn uniongyrchol gyda deilydd yr hawlfraint os gwelwch yn dda.
Read more about the The Creative Archive Licence.

Disgrifiad

Tynnwyd y ffotograff gan John Thomas.

Ganed John Morris-Jones (1864-1929) yn Llandrygarn, Sir Fn, ond cafodd ei fagu yn Llanfair Pwllgwyngyll. Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Ffriars, Bangor, a Choleg Crist, Aberhonddu, cyn ennill gradd mewn Mathemateg yng Ngholeg yr Iesu, Rhydychen, ym 1883. Yn ystod ei gyfnod yn Rhydychen, dechreuodd ymddiddori ym maes astudiaethau Cymraeg dan ddylanwad Syr John Rhŷs, a bu'n astudio Celteg yn y coleg am flwyddyn. Ym 1886, ef oedd un o sylfaenwyr Cymdeithas Dafydd ap Gwilym - cymdeithas myfyrwyr Cymraeg colegau Rhydychen. Ym 1889, cafodd ei benodi yn ddarlithydd yn y Gymraeg yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, cyn cael ei ddyrchafu'n Athro'r Gymraeg chwe blynedd yn ddiweddarach. Cafodd ei urddo'n farchog ym 1918.

Disgleiriodd John Morris-Jones mewn sawl maes llenyddol: golygodd argraffiad o waith Ellis Wynne, 'Gweledigaethau y Bardd Cwsc' (1896), a chyhoeddodd ddadansoddiad arloesol o'r mesurau caeth yn ei gyfrol 'Cerdd Dafod' (1925). Cofir ef yn bennaf efallai am ei waith fel gramadegydd: yn ogystal 'i ramadeg mawr, 'A Welsh Grammar, Historical and Comparative' (1913), a 'Welsh Syntax' (a gyhoeddwyd ym 1931, wedi ei farwolaeth), cyflawnodd waith arloesol i ddiwygio orgraff yr iaith Gymraeg yn ei gyfrolau 'Welsh Orthography' (1893) ac 'Orgraff yr Iaith Gymraeg' (1928).

Oes gennych chi wybodaeth ychwanegol am yr eitem hon? Gadewch sylwad isod

Sylwadau (0)

Rhaid mewngofnodi i bostio sylw