Gellir lawrlwytho cynnwys at ddefnydd anfasnachol, megis defnydd personol neu ar gyfer adnoddau addysgol.
Ar gyfer defnydd masnachol cysyllwch yn uniongyrchol gyda deilydd yr hawlfraint os gwelwch yn dda.
Read more about the The Creative Archive Licence.

Disgrifiad

Mae'r ddau adeilad amlwg ar y doc yn Aberteifi yn sefyll fel cofadeiliau i hanes morwrol cyfoethog y dref.

Cafodd stordy Pen-y-Bont (ar y dde) ei adeiladu fel stordy ym 1745. Ym 1785, prynwyd yr adeilad gan y brodyr Thomas a John Davies, a oedd i ddechrau yn ymwneud â'r fasnach lechi yng Nghilgerran a chyflenwad calch a glo mân i'r ardaloedd cyfagos. Roeddynt hefyd yn gwasanaethu'r diwydiant llongau yn yr ardal ac yn ymwneud â mewnforio coed i ddiwallu anghenion y diwydiant adeiladu. Hwy oedd perchnogion yr Albion, y llong a gludodd 27 o deuluoedd o Geredigion i New Brunswick ym 1819 i sefydlu gwladychfa Ceredigion.

Pan dynnwyd y ffotograff hwn, wyr Thomas Davies, a elwid yn Thomas Davies hefyd, oedd perchennog stordy Pen-y-Bont. Yr wyr oedd perchennog Cwmni Masnachol Aberteifi Cyf., a sefydlwyd ym 1876 ac a ddeliai mewn coed, calch, glo mân, defnyddiau adeiladu a llwythau cyffredinol.

Roedd Thomas Davies, perchennog Cwmni Masnachol Aberteifi, hefyd yn gyfarwyddwr Rheilffordd Hendy-gwyn ar Daf a Dyffryn Taf ac yn ffigwr amlwg yn Aberteifi, gan wasanaethu ar Gyngor y Dref am ddeugain mlynedd a dal swydd fel Maer chwe gwaith.

Defnyddiwyd y stordy arall (ar y chwith) ym 1860au gan Thomas Edwards, gwneuthurwr hwyliau lleol. Wrth i'r diwydiant adeiladu llongau ddatblygu yn Aberteifi, ymddangosodd diwydiannau atodol fel gwneud hwyliau yn y dref hefyd. Mewnforiwyd lliain hwyliau o Fryste a gwnaed yr hwyliau mewn llofftydd uchel oherwydd eu maint.

Ffynhonnell:
W. J. Lewis, Gateway to Wales: A History of Cardigan (Caerfyrddin, 1990)

Oes gennych chi wybodaeth ychwanegol am yr eitem hon? Gadewch sylwad isod

Sylwadau (0)

Rhaid mewngofnodi i bostio sylw