Adnoddau dan y chwyddwydr

Hughesovka - Ymfudo a diwydiannu Cymru yn...
Mae’r adnodd yma’n gwahodd dysgwyr i edrych ar hanes diwydiannu Cymru o safbwynt gwahanol. Sefydlwyd dinas Hughesovka, sef dinas Donetsk yn rhanbarth Donbas, dwyrain Wcráin erbyn heddiw (rhan o Ymerodraeth Rwsia bryd hynny) gan weithwyr o Gymru a Phrydain. Gan ddefnyddio Hughesovka fel astudiaeth achos, nod yr adnodd yw galluogi dysgwyr i ddatblygu safbwynt mwy amlochrog a beirniadol ar hanes diwydiannu yn eu gwlad ac ymgysylltu’n feirniadol â deunydd archifol.Awduron: Clara Defachel a Dr Victoria Donovan, Prifysgol St Andrews, yr Alban. Casgliad y Werin Cymru.Daw’r deunydd ffynhonnell (ffotograffau a delweddau eraill) yn yr adnodd hwn o Archif Ymchwil Hughesovka, a gedwir yn Archifau Morgannwg, ac fe’i hatgynhyrchir yma drwy eu caniatâd caredig. Cwricwlwm i Gymru Y DyniaethauHanesCam Cynnydd: 3 a 4 Dysgu Gydol OesMae'r adnodd hwn yn cynnig cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol neu broffesiynol. Pecyn Gweithgareddau DysguMae'r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gasgliad o ddelweddau i gyd-fynd â'r Adnodd Dysgu hwn.

Yr Holocost a Chymru: Kindertransport 1
Wrth ffoi ledled Ewrop i ddianc rhag y Natsïaid, cyrhaeddodd tua 10,000 o blant Iddewig Brydain Fawr rhwng Rhagfyr 1938 a Medi 1939 ar y Kindertransport (trafnidiaeth plant). Dim ond plant dan oed ar eu pen eu hunain a dderbyniodd llywodraeth Prydain trwy’r cynllun hwn, er bod y rhan fwyaf ohonyn nhw’n byw gyda’u rhieni ac aelodau eraill o’u teuluoedd cyn iddyn nhw ffoi. Yn y casgliad hwn o adnoddau, rydym yn archwilio rhai o straeon y ffoaduriaid a oedd yn blant yn teithio ar y Kindertransport i Gymru.Delwedd uchod: Dorothy Fleming, pedair oed, yn sefyll yn Rathauspark yn Fienna. Tynnwyd y llun ym 1932. © O'r casgliad yng The National Holocaust Centre and Museum, UK. Kindertransport 1: Bywyd Iddewig yng Nghanolbarth Ewrop cyn yr Ail Ryfel Byd. Mae'r adnodd gyntaf hwn yn archwilio bywyd merch ifanc Iddewig o Awstria, Dorothy Fleming, cyn iddi gyrraedd Caerdydd. Cynhyrchwyd yr adnodd hwn fel rhan o brosiect partneriaeth 'Côf a lithr, llythyrau a geidw: creu adnoddau'r Holocost ar gyfer ysgolion Cymru' rhwng Canolfan Astudio Symudedd Pobl (CMOP), Prifysgol Aberystwyth, a Jewish History Association of South Wales/Cymdeithas Hanes Iddewig De Cymru (JHASW/CHIDC). Cefnogir y prosiect yn garedig gan Cymdiethas y Ffoaduriaid Iddewig, Charles Wolfson Charitable Trust, Jewish Historical Society of England a Garfield Weston Foundation. Cwricwlwm i GymruIecheyd a Lles, Y Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a ChyfathrebuOed: 9-14 / Cam Cynnydd: 3 a 4 Pecyn Gweithgareddau DysguMae'r adnodd hwn yn darparu gweithgareddau dysgu ar gyfer eich myfyrwyr, gan ddefnyddion ein gwefan. Mae'n un o gyfres o 4 ar bwnc y 'Kindertransport’. Dyma ddolenni i'r adnoddau eraill yn y gyfres hon:Kindertransport 2Kindertransport 3Kindertransport 4 Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gynnwys i gyd-fynd â'r adnodd hwn.

Pecyn Cymorth Treftadaeth
Cadw a rhannu eich dogfennau hanesyddolSefydlwyd Cymdeithas Hanes Iddewig De Cymru / The Jewish History Association of South Wales CHIDC / JHASW) ym mis Tachwedd 2017 gyda'r nod o ddatgelu, dogfennu, cadw, a rhannu treftadaeth ddiwylliannol diriaethol ac annirweddol ymysg cymunedau Iddewig de Cymru.Mae'r dogfennau hyn yn rhan o Becyn Cymorth Treftadaeth a fydd yn galluogi cymunedau a sefydliadau bychan i gymryd y camau cyntaf tuag at warchod a rhannu eu treftadaeth, hyd yn oed os nad oes ganddynt brofiad yn y maes hwn.Mae Archifau Morgannwg wedi bod yn bartner tymor hir i lawer o brosiectau CHIDC / JHASW ac mae hi wedi cyfrannu’r dogfennau yma fel rhan o brosiect ar y cyd (ynghyd â Casgliad y Werin Cymru) ar gyfer Grant adfer gwirfoddoli yn sgil y Coronafirws a ariannwyd gan Lywodraeth Cymru 2020/21. Mae'r adnodd hwn yn cynnwys arweiniad ar: Gadw eich deunydd hanesyddol yn eich Archifau lleolCanllawiau ar gyfer rhestru cofnodion cyn eu hadneuo yn Archifau MorgannwgTrin Dogfennau - Egwyddorion Cyffredinol Rhannu eich deunydd hanesyddol ar Cadgliad y Werin CymruSut i greu catalog Casgliad y Werin Cymru ar gyfer Deunyddiau CyffyrddadwyHawlfraint - Cyflwyniad byr iawn Mae rhannau pellach o'r pecyn cymorth i'w gweld ar ein gwefan yma www.jhasw.com/heritage-toolkit Dysgu Gydol OesMae'r adnodd hwn ar gyfer dysgwyr sy'n oedolion, ac mae'n cynnig cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol neu broffesiynol. Pecyn Gweithgareddau DysguMae'r adnodd hwn yn cynnig gweithgareddau dysgu i'ch helpu i ddatblygu sgiliau a gwybodaeth newydd. Gweler y Cysylltiadau Cyflym isod am gynnwys i gyd-fynd â'r adnodd hwn.

Sesiynau Cymorth Galw Heibio Ar-lein
Ydych chi am ddefnyddio Casgliad y Werin yn amlach i addysgu, ond angen cymorth? Archebwch sesiwn gefnogaeth rithiol 1 wrth 1 am ddim heddiw! I Athrawon ac AddysgwyrMae Casgliad y Werin yn dathlu hanes, diwylliant a phobl Cymru. Mae'n adnodd gwerthfawr o ddeunyddiau perthnasol lleol all helpu disgyblion i ddarganfod eu treftadaeth a datblygu dealltwriaeth o'u cynefin. Gall disgyblion:Chwilio am gynnwysUwchlwytho eu cynnwys eu hunainDatblygu sgiliau digidolCyflawni anghenion y Fframwaith Cymhwysedd Digidol Pa gynnwys ydych chi wedi'i greu gyda'ch dosbarth allwch chi ei gyfrannu a'i rannu gyda Chymru a'r byd? I bartneriaid treftadaeth gan gynnwys amgueddfeydd, llyfrgelloedd a grwpiau cymunedolGall cyhoeddi cynnwys ar Casgliad y Werin Cymru helpu i roi llwyfan i waith eich sefydliad neu eich project. Gallwn ni eich helpu i gyhoeddi cynnwys a chyraedd cynulleidfaoedd addusgiadol. Gallwn ni hefyd helpu i ddigido a hyrwyddo eich cynnwys.Gallwch chi:Chwilio am gynnwysUwchlwytho eich cynnwys eich hunHyrwyddo eich gwaith ac arwain defnyddwyr i’ch gwefan/project/digwyddiadCreu a chyhoeddi deunydd addysgiadolRhoi eich cynnwys ar Hwb, platfform addysgu digidol Llywodraeth Cymru, a chyrraedd athrawon ac addysgwyr drwy Gymru I archebu sesiwn gymorth hanner awr gyda Swyddog Addysg Casgliad y Werin Catalena Angele, ebostiwch: [email protected] ar gael: Llun a Gwener, 3-5pm Cynhelir sesiynau ar Microsoft Teams a chânt eu teilwra i'ch anghenion. Gall y sesiynau gynnwys:Taith rithiol o gynnwys Casgliad y Werin a'r Adran AddysgSut i greu cyfrif a dechrau cyfrannuHawliau digidol – sut all ein cynnwys gael ei ddefnyddio at ddibenion gwahanolBle i weld ein cynnwys ar HwbUnrhyw beth arall! Os yw cwrdd ar amser gwahanol yn haws, neu os oes gennych chi unrhyw gwestiynau, anfonwch e-bost at [email protected] Cwricwlwm i GymruY Dyniaethau, Fframwaith cymhwysedd digidolHanes Dysgu Gydol OesMae'r adnodd hwn yn cynnig cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol neu broffesiynol.

Croeso i’r adran Addysg, sy’n llawn adnoddau i ddysgwyr o bob oed. Athrawon, chwiliwch am adnoddau yn ôl oedran a meysydd y cwricwlwm isod, neu defnyddiwch y Blwch Offer i Athrawon am gymorth ymarferol gyda’r Fframwaith Cymhwysedd Digidol.

Dysgwyr sy'n oedolion, cliciwch ar y tab Dysgu Gydol Oes i weld yr adnoddau mwyaf addas ar eich cyfer, ac edrychwch ar ein Cyrsiau Hyfforddi i ddysgu mwy am ddigido treftadaeth Cymru.

Cwricwlwm i Gymru

Oed: 5-8 / Cam Cynnydd 2
Oed: 8-11 / Cam Cynnydd 3
Oed: 11-14 / Cam Cynnydd 4
Oed: 14-16 / Cam Cynnydd 5
Oed: 16+ / Cam Cynnydd 5+
- Select All
- Y Celfyddydau Mynegiannol
Dysgu Gydol Oes
- Select All
- Sgiliau digidol
- Hanes
- Lles

Dargafnod Hanes Lleol Trwy'r Archifdy Lleol
Defnyddiwch yr adnoddau yma er mwyn eich helpu gyda archwilio hanes lleol trwy ddefnyddio'r archifdy lleol. Cyfod Allweddol 2, 3, 4HanesDysgu Gydol OesMae'r adnodd hwn yn cynnig cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol neu broffesiynol. Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Casgliad o ddarluniau pensaernïol o oes...
Casgliad o ddarluniau pensaernïol gan y pensaer o Gasnewydd, R.G. Thomas (1820 - 1883).Roedd Thomas yn bensaer a pheiriannydd a dreuliodd rhan fwyaf ei fywyd yn Awstralia, wedi iddo fudo o Brydain ym 1836. Daeth yn ôl i Brydain ym 1846, lle arhosodd am 15 mlynedd. Treuliodd ran fwyaf y cyfnod hwn yng Nghasnewydd, lle bu'n rhan o sawl project adeiladu amryfal; o system ddraenio ar ystâd tai i ddylunio bythynnod a filas, o siopau i ysgolion, eglwysi a neuaddau tref. Cyfod Allweddol 2Celf a dylunio, HanesCyfod Allweddol 3, 4Celf a dylunio Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Newid a Gwrthdaro yng Nghymru, 1900-1918

Fferm Ynys Gwersyll
Fferm Ynys Gwersyll, Pen-y-bont ar Ogwr,1939-1945. Adeiladwyd fel llety i weithwyr y ffatri arfau ym Mhen-y-Bont ar Ogwr a daeth wedyn yn wersyll carcharorion rhyfel a welodd y ddihangfa fwyaf ar dir Prydain. Cyfnod Allweddol 2, 3 & 4Hanes Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Unigolion a digwyddiadau'r 20frd ganrif

Caethwasiaeth

Cymru 1900-2000: Rhan 3

Cymdeithas yr Iaith Gymraeg

Abertawe yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Urdd Gobaith Cymru
Cafodd Urdd Gobaith Cymru ei sefydlu ym 1922 er mwyn rhoi cyfle i blant a phobl ifanc ddysgu a chymdeithasu drwy gyfrwng y Gymraeg. Erbyn heddiw, mae dros 50,000 o bobl ifanc yn aelodau o'r Urdd, ac mae'r Eisteddfod flynyddol yn un o wyliau ieuenctid mwyaf Ewrop.Yn 2022 mae'r Urdd yn dathlu ei chanmlwyddiant! Ymunwch â'r dathliadau drwy ychwanegu eich lluniau ac atgofion o'r Urdd i Gasgliad y Werin Cymru.Sut i gymryd rhan:Chwiliwch am luniau neu recordiadau o ddigwyddiadau, gweithgareddau neu Eisteddfodau'r UrddNeu ymunwch â Parti Pen-blwydd yr Urdd yn 100 yn 2022 a thynnu lluniau newydd sbon!Ychwanegwch eich atgofion a straeon o'r Urdd i Gasgliad y Werin CymruNeu anfonwch nhw i ni dros y cyfryngau cymdeithasol (gweler dolenni i Facebook a Twitter ar waelod y dudalen)Ychwanegwch y tag Penblwydd-Hapus-Urdd i'ch cynnwys, a byddwn yn creu casgliad newydd i'w ychwanegu at yr adnodd hwn Gwybodaeth a dealltwriaeth o'r byd. I gael help i uwchlwytho eich cynnwys, gweler ein Canllawiau neu archebwch sesiwn gefnogaeth rithiol 1 wrth 1 gyda Catalena, Swyddog Addysg Casgliad y Werin. Cwricwlwm i Gymru 2022: Camau Cynnydd 1, 2 a 3Celfyddydau Mynegiannol, Iechyd a Lles, Dyniaethau, Iaithoedd, Llythrennedd a Chyfathrebu, Fframwaith Cymhwysedd DigidolCyfnod SylfaenGwybodaeth a dealltwriaeth o'r bydCyfod Allweddol 2 a 3Hanes Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth. Mae mwy o gynnwys yn ymwneud â'r Urdd yn y Cysylltiadau Cyflym isod, neu gallwch bori drwy gyfrif yr Urdd ar Casgliad y Werin.

Ar ôl y Rhyfel a Dogni Bwyd

Abertawe’r Ail Ryfel Byd

Cymru 1900-2000: Rhan 1

Dyddiadur Edgar Wynn Williams, Rhyfel Byd Cyntaf
Darnau o ddyddiadur Edgar Wynn Williams o Lanelli a wasanaethodd fel gyrrwr yng Nghorfflu Gwasanaeth y Fyddin yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Cwricwlwm i GymruY Dyniaethau, Ieithoedd, Llythrennedd a ChyfathrebuOed: 8-16Hanes, Sgiliau Llythrennedd Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Streiciau diwydiannol yng Nghymru
I ddathlu pen-blwydd y streic gyffredinol fawr 1926 mae’r casgliad hwn yn edrych ar aflonyddwch diwydiannol yng Nghymru dros y blynyddoedd. Eitemau o'r streic y glowyr 1984 i’r streic Cambrian Comnine yn 1910. Cwricwlwm i GymruY DyniaethauOed: 11-14Hanes Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Casgliad Cyrchoedd Awyr Caerdydd

Newid yng Nghymru, 1760-1914

Capel Annibynwyr Cymraeg Bethania
Bethania oedd y capel Annibynwyr cyntaf i gael ei sefydlu ym mhlwyf Ffestiniog, ym 1818. Cafodd ei ailadeiladu ym 1839, a chofnodwyd yr adeilad hwn gan Falcon Hildred mewn cyfres gynhwysfawr o ddarluniau. Cafodd ei ddymchwel yn ddiweddarach (mae’r festri, ysgoldy a’r tŷ capel yn dal i sefyll). Y Cyfnod SylfaenDatblygiad creadigolCyfod Allweddol 2, 3, 4Celf a Dylunio Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Diwydiant a Bywyd Gwledig gan Falcon Hildred
Mae adeiladau diwydiannol yng nghefn gwlad wedi cael eu gwerthfawrogi’n fwy ers twf archaeoleg ddiwydiannol yn y 1950au a’r 1960au. Mae darluniau Falcon Hildred yn pwysleisio’r amrywiaeth eang oedd yn niwydiant cefn gwlad. Y Cyfnod Sylfaen Datblygiad CreadigolCyfod Allweddol 2, 3, 4Celf a dylunio Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Adeiladau Diwydiannol gan Falcon Hildred
Mae adeiladau diwydiannol y 19eg a’r 20fed ganrif wedi bod dan fygythiad dros y 50 mlynedd ddiwethaf. Mae darluniau Falcon Hildred yn rhoi syniad da iawn o natur yr adeiladau hyn, sut yr oeddent yn gweithio a sut fywydau oedd gan y bobl oedd yn gweithio ynddynt. Y Cyfnod Sylfaen Datblygiad CreadigolCyfod Allweddol 2, 3, 4Celf a dylunio CasgliadRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Trafnidiaeth a Pheirianneg gan Falcon Hildred
Roedd campau peirianyddol, yn enwedig ym maes trafnidiaeth, ymysg rhyfeddodau’r Chwyldro Diwydiannol ym Mhrydain. Roedd cofnodi manylion bob-dydd trafnidiaeth a pheirianneg – y rhwydwaith ar waith – yn bwysig i Falcon Hildred. Y Cyfnod Sylfaen Datblygiad CreadigolCyfod Allweddol 2, 3, 4Celf a dylunio Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Eglwysi a Chapeli gan Falcon Hildred
Mae eglwysi a chapeli yn aml yn rhai o adeiladau mwyaf trawiadol ein trefi. Yn anffodus maent hefyd ymysg yr adeiladau sydd dan fwyaf o fygythiad yn ddiweddar. Mae cofnod Falcon Hildred o rai o’r eglwysi a’r capeli hyn yn amhrisiadwy. Y Cyfnod Sylfaen Datblygiad Creadigol Cyfod Allweddol 2, 3, 4Celf a dylunio, Addysg Grefyddol Casgliad DysguRydym wedi casglu'r eitemau hyn gyda'i gilydd fel y gallwch eu defnyddio yn gyflym ac yn hawdd fel adnoddau i greu gweithgareddau ar gyfer eich dosbarth.

Adeiladau Cyhoeddus a Masnachol gan Falcon Hildred

Tai gan Falcon Hildred

Trefluniau gan Falcon Hildred

Oes Edward a'r Rhyfel Byd Cyntaf, 1906-1919

Dirwasgiad, Rhyfel ac Adferiad yng Nghymru

Cymru 1780-1886

Cofebion Rhyfel

Cymru 1880-1980